Memel
Posttarieven 1919-1945

001 01-10-1919 – 06-05-1920
lokale brief

15 Pfennig

  
zwaardere lokale brief 1)

20 Pfennig

  
aangetekende lokale brief

45 Pfennig

  
lokale kaart

10 Pfennig

  
lokaal drukwerk

5 Pfennig

  
binnenlandse brief

20 Pfennig

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

30 Pfennig

  
aangetekende binnenlandse brief

50 Pfennig

  
binnenlandse kaart

15 Pfennig

  
binnenlands drukwerk

5 Pfennig

  
internationale brief

30 Pfennig

  
aangetekende internationale brief

60 Pfennig

  
internationale kaart

15 Pfennig

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
► tot 15-02-1920 is Memel nog een Duitse stad; vanaf die datum is Memel en omgeving een Frans mandaatgebied
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
   
002 06-05-1920 – 01-04-1921
lokale brief

40 Pfennig

 (lokaal = binnenlands)
zwaardere lokale brief 1)

60 Pfennig

 (lokaal = binnenlands)
aangetekende lokale brief

90 Pfennig

 (lokaal = binnenlands)
lokale kaart

30 Pfennig

 (lokaal = binnenlands)
lokaal drukwerk

10 Pfennig

 (lokaal = binnenlands)
binnenlandse brief

40 Pfennig

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

60 Pfennig

  
aangetekende binnenlandse brief

90 Pfennig

  
binnenlandse kaart

30 Pfennig

  
binnenlands drukwerk

10 Pfennig

  
internationale brief

80 Pfennig

  
aangetekende internationale brief

1 Mark 60 Pfennig

  
internationale kaart

40 Pfennig

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
► op 07-07-1920 krijgt Memel zijn eigen postzegels. Vanaf 20-07-1920 zijn Duitse postzegels niet meer geldig
 
003 01-04-1921 – 01-01-1922
lokale brief

40 Pfennig

  
zwaardere lokale brief 1)

60 Pfennig

  
aangetekende lokale brief

1 Mark 40 Pfennig

  
lokale kaart

30 Pfennig

 2)
lokaal drukwerk

15 Pfennig

 2)
binnenlandse brief

60 Pfennig

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

80 Pfennig

  
aangetekende binnenlandse brief

1 Mark 60 Pfennig

  
binnenlandse kaart

40 Pfennig

 2)
binnenlands drukwerk

15 Pfennig

 2)
internationale brief

1 Mark 20 Pfennig

  
aangetekende internationale brief

2 Mark 20 Pfennig

  
internationale kaart

80 Pfennig

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) een drukwerkkaart kost 10 Pfennig. Dat is ook het tarief voor een ansichtkaart waarop maximaal vijf woorden geschreven zijn
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
 
004 01-01-1922 – 01-07-1922
lokale brief

1 Mark 25 Pfennig

  
zwaardere lokale brief 1)

2 Mark

  
aangetekende lokale brief

3 Mark 25 Pfennig

  
lokale kaart

75 Pfennig

 2)
lokaal drukwerk

50 Pfennig

 2)
binnenlandse brief

2 Mark

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

3 Mark

  
aangetekende binnenlandse brief

4 Mark

  
binnenlandse kaart

1 Mark 25 Pfennig

 2)
binnenlands drukwerk

50 Pfennig

 2)
internationale brief

4 Mark

  
aangetekende internationale brief

6 Mark

  
internationale kaart

2 Mark 40 Pfennig

 3)
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) een drukwerkkaart kost 40 Pfennig. Dat is ook het tarief voor een ansichtkaart waarop maximaal vijf woorden geschreven zijn
3) nieuwjaarskaarten waarop maximaal vijf woorden zijn geschreven, kosten 80 Pfennig
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
 
005 01-07-1922 – 01-10-1922
lokale brief

1 Mark

  
zwaardere lokale brief 1)

2 Mark

  
aangetekende lokale brief

3 Mark

  
lokale kaart

75 Pfennig

 2)
lokaal drukwerk

50 Pfennig

  
binnenlandse brief

3 Mark

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

4 Mark

  
aangetekende binnenlandse brief

5 Mark

  
binnenlandse kaart

1 Mark 50 Pfennig

 2)
binnenlands drukwerk

50 Pfennig

  
internationale brief

6 Mark

  
aangetekende internationale brief

8 Mark

  
internationale kaart

3 Mark 50 Pfennig

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) een ansichtkaart waarop maximaal vijf woorden geschreven zijn, kost 50 Pfennig
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
 
006 01-10-1922 – 15-11-1922
lokale brief

2 Mark

  
zwaardere lokale brief 1)

4 Mark

  
aangetekende lokale brief

6 Mark

  
lokale kaart

1 Mark 50 Pfennig

 2)
lokaal drukwerk

1 Mark

  
binnenlandse brief

6 Mark

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

8 Mark

  
aangetekende binnenlandse brief

10 Mark

  
binnenlandse kaart

3 Mark

 2)
binnenlands drukwerk

1 Mark

  
internationale brief

20 Mark

  
aangetekende internationale brief

24 Mark

  
internationale kaart

12 Mark

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) een ansichtkaart waarop maximaal vijf woorden geschreven zijn, kost 1 Mark
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
 
007 15-11-1922 – 15-12-1922
lokale brief

4 Mark

  
zwaardere lokale brief 1)

8 Mark

  
aangetekende lokale brief

12 Mark

  
lokale kaart

3 Mark

 2)
lokaal drukwerk

2 Mark

  
binnenlandse brief

12 Mark

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

16 Mark

  
aangetekende binnenlandse brief

20 Mark

  
binnenlandse kaart

6 Mark

 2)
binnenlands drukwerk

2 Mark

  
internationale brief

40 Mark

  
aangetekende internationale brief

48 Mark

  
internationale kaart

24 Mark

 3)
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) een ansichtkaart waarop maximaal vijf woorden geschreven zijn, kost 2 Mark
3) kerst- en nieuwjaarskaarten waarop maximaal vijf woorden zijn geschreven, kosten 8 Mark
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
 
008 15-12-1922 – 15-01-1923
lokale brief

10 Mark

  
zwaardere lokale brief 1)

15 Mark

  
aangetekende lokale brief

30 Mark

  
lokale kaart

5 Mark

 2)
lokaal drukwerk

5 Mark

  
binnenlandse brief

25 Mark

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

35 Mark

  
aangetekende binnenlandse brief

45 Mark

  
binnenlandse kaart

15 Mark

 2)
binnenlands drukwerk

5 Mark

  
internationale brief

80 Mark

  
aangetekende internationale brief

100 Mark

  
internationale kaart

50 Mark

 3)
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) een ansichtkaart waarop maximaal vijf woorden geschreven zijn, kost 5 Mark
3) kerst- en nieuwjaarskaarten waarop maximaal vijf woorden zijn geschreven, kosten 15 Mark
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
► op 09-01-1923 beginnen Litouwers uit het Memelgebied met steun van Litouwen een revolte tegen het Franse gezag. Op 15-01-1923 is het Memelgebied in Litouwse handen
 
009 15-01-1923 – 01-03-1923
lokale brief

20 Mark

  
zwaardere lokale brief 1)

30 Mark

  
aangetekende lokale brief

60 Mark

  
lokale kaart

10 Mark

 2)
lokaal drukwerk

10 Mark

  
binnenlandse brief

50 Mark

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

70 Mark

  
aangetekende binnenlandse brief

90 Mark

  
binnenlandse kaart

25 Mark

 2)
binnenlands drukwerk

10 Mark

  
internationale brief

150 Mark

  
aangetekende internationale brief

190 Mark

  
internationale kaart

90 Mark

 3)
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) een ansichtkaart waarop maximaal vijf woorden geschreven zijn, kost 10 Mark
3) nieuwjaarskaarten waarop maximaal vijf woorden zijn geschreven, kosten 30 Mark
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
 
010 01-03-1923 – 16-04-1923
lokale brief

40 Mark

  
zwaardere lokale brief 1)

60 Mark

  
aangetekende lokale brief

120 Mark

  
lokale kaart

20 Mark

 2)
lokaal drukwerk

20 Mark

  
binnenlandse brief

100 Mark

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

120 Mark

  
aangetekende binnenlandse brief

180 Mark

  
binnenlandse kaart

40 Mark

 2)
binnenlands drukwerk

20 Mark

  
internationale brief

300 Mark

  
aangetekende internationale brief

380 Mark

  
internationale kaart

180 Mark

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) een ansichtkaart waarop maximaal vijf woorden geschreven zijn, kost 20 Mark
► voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied geldt het binnenlandtarief
 
011 16-04-1923 – 01-10-1923
lokale brief

10 centų

  
zwaardere lokale brief 1)

20 centų

  
aangetekende lokale brief

25 centai

  
lokale kaart

5 centai

  
lokaal drukwerk

2 centai

  
binnenlandse brief

15 centų

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

30 centų

  
aangetekende binnenlandse brief

30 centų

  
binnenlandse kaart

10 centų

  
binnenlands drukwerk

3 centai

  
internationale brief

30 centų

  
aangetekende internationale brief

60 centų

  
internationale kaart

18 centų

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
► bij invoering van de Litouwse litas (= 100 centų) als munteenheid is 1 litas ongeveer 4.000 Mark waard
► nu buitenlandtarief voor post naar Duitsland, Danzig en het Saargebied. Binnenlandtarief voor post naar Litouwen, Estland en Letland
 
012 01-10-1923 – 01-11-1923
lokale brief

15 centų

  
zwaardere lokale brief 1)

30 centų

  
aangetekende lokale brief

40 centų

  
lokale kaart

10 centų

  
lokaal drukwerk

2 centai

  
binnenlandse brief

25 centai

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

50 centų

  
aangetekende binnenlandse brief

50 centų

  
binnenlandse kaart

15 centų

  
binnenlands drukwerk

5 centai

  
internationale brief

60 centų

  
aangetekende internationale brief

1 litas 20 centų

  
internationale kaart

36 centai

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
► binnenlandtarief voor post naar Litouwen, Estland en Letland
 
013 01-11-1923 – 15-07-1928
lokale brief

15 centų

  
zwaardere lokale brief 1)

30 centų

  
aangetekende lokale brief

40 centų

  
lokale kaart

10 centų

  
lokaal drukwerk

2 centai

  
binnenlandse brief

25 centai

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

50 centų

  
aangetekende binnenlandse brief

50 centų

  
binnenlandse kaart

15 centų

  
binnenlands drukwerk

5 centai

  
internationale brief

60 centų

  
aangetekende internationale brief

1 litas 20 centų

  
internationale kaart

36 centai

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
► vanaf 31-08-1925 zijn de eigen zegels van Memel niet meer geldig. In het gebied van Klaipėda/Memel moeten Litouwse zegels worden gebruikt
► binnenlandtarief voor post naar Duitsland, Estland en Letland (niet voor post naar Danzig en het Saargebied)
► binnenland = Litouwen
 
014 15-07-1928 – 01-07-1934
lokale brief

15 centų

  
zwaardere lokale brief 1)

30 centų

  
aangetekende lokale brief

45 centai

  
lokale kaart

10 centų

  
lokaal drukwerk

2 centai

  
binnenlandse brief

30 centų

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

60 centų

  
aangetekende binnenlandse brief

60 centų

  
binnenlandse kaart

15 centų

  
binnenlands drukwerk

5 centai

  
internationale brief

60 centų

  
aangetekende internationale brief

1 litas 20 centų

  
internationale luchtpostbrief

1 litas

 (Europa) 2)
aangetekende internationale luchtpostbrief

1 litas 60 centų

 (Europa) 2)
internationale kaart

36 centai

  
internationale luchtpostkaart

76 centai

 (Europa) 2)
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) deze tarieven gelden (waarschijnlijk) vanaf 10 mei 1930. Vóór die datum zijn de tarieven 1 litas, 2 litai en 60 centų
► post naar Duitsland, Estland en Letland binnenlands tarief.
Luchtpost naar deze landen: binnenlandtarief + luchtposttoeslag van 40 centų
► binnenland = Litouwen
 
015 01-07-1934 – 01-02-1936
lokale brief

15 centų

  
zwaardere lokale brief 1)

30 centų

  
aangetekende lokale brief

45 centai

  
lokale kaart

10 centų

  
lokaal drukwerk

2 centai

  
binnenlandse brief

30 centų

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

60 centų

  
aangetekende binnenlandse brief

60 centų

  
binnenlandse kaart

15 centų

  
binnenlands drukwerk

5 centai

  
internationale brief

60 centų

  
aangetekende internationale brief

1 litas 20 centų

  
internationale luchtpostbrief

1 litas

 (Europa)
aangetekende internationale luchtpostbrief

1 litas 60 centų

 (Europa)
internationale kaart

35 centai

  
internationale luchtpostkaart

75 centai

 (Europa)
bijzonderheden 1) > 20 gram
► post naar Duitsland, Estland en Letland binnenlands tarief. Vanaf 01-02-1936 moet post naar Duitsland gefrankeerd worden volgens het buitenlandtarief.
Luchtpost naar deze landen: binnenlandtarief + luchtposttoeslag van 40 centų
► vanaf 01-03-1935 is het Saargebied weer Duits. Tussen 01-03-1935 en 01-02-1936 kan post naar het Saargebied volgens het binnenlands tarief worden gefrankeerd
► binnenland = Litouwen
 
016 01-02-1936 – 23-03-1939
lokale brief

15 centų

  
zwaardere lokale brief 1)

30 centų

  
aangetekende lokale brief

45 centai

  
lokale kaart

10 centų

  
lokaal drukwerk

2 centai

  
binnenlandse brief

30 centų

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

60 centų

  
aangetekende binnenlandse brief

60 centų

  
binnenlandse kaart

15 centų

  
binnenlands drukwerk

5 centai

  
internationale brief

60 centų

  
aangetekende internationale brief

1 litas 20 centų

  
internationale luchtpostbrief

90 centų

 (Europa) 2)
aangetekende internationale luchtpostbrief

1 litas 50 centų

 (Europa) 2)
internationale kaart

35 centai

  
internationale luchtpostkaart

65 centai

 (Europa) 2)
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) deze tarieven gelden vanaf begin 1936 (precieze datum onbekend). Vóór 1936 zijn de tarieven 1 litas, 1 litas 60 centų en 75 centai
► post naar Estland en Letland binnenlands tarief. Voor post naar Zweden geldt het binnenlands tarief vanaf 01‑06‑1938 tot 23‑03‑1939. Post naar Duitsland moet worden gefrankeerd volgens het buitenlandtarief.
Luchtpost naar Estland, Letland en Zweden: binnenlandtarief + luchtposttoeslag van 30 centų
► binnenland = Litouwen
► op 22-03-1939 gaat Litouwen onder zware Duitse druk akkoord met teruggave van het Memelgebied aan Duitsland. Al op 23-03-1939 zijn aan de postkantoren Duitse zegels te koop
 
017 23-03-1939 – 01-04-1939
lokale brief

8 Pfennig of 20 centų

  
zwaardere lokale brief 1)

16 Pfennig of 40 centų

  
aangetekende lokale brief

38 Pfennig of 95 centai

  
lokale kaart

5 Pfennig of 12 centų

  
lokaal drukwerk

3 Pfennig of 8 centai

  
binnenlandse brief

12 Pfennig of 30 centų

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

24 Pfennig of 60 centų

  
aangetekende binnenlandse brief

42 Pfennig of 1 litas 05 centai

  
binnenlandse kaart

6 Pfennig of 15 centų

  
binnenlands drukwerk

3 Pfennig of 8 centai

  
internationale brief

25 Pfennig of 63 centai

  
aangetekende internationale brief

55 Pfennig of 1 litas 38 centai

  
internationale kaart

15 Pfennig of 38 centai

  
bijzonderheden 1) > 20 gram
►1 Mark wordt gelijkgesteld aan 2½ litai
► Litouwse zegels worden niet meer verkocht, maar mogen tot 01-04-1939 worden opgebruikt
► voor post naar Danzig en Luxemburg geldt het binnenlands tarief
► binnenland = Duitsland
► post met Duitse zegels is meestal correct gefrankeerd; post met Litouwse zegels (al dan niet overdrukt met ‘Memelland ist frei’) of met een mengfrankering maar zelden
 
018 01-04-1939 – 28-01-1945
lokale brief

8 Pfennig

  
zwaardere lokale brief 1)

16 Pfennig

  
aangetekende lokale brief

38 Pfennig

  
lokale kaart

5 Pfennig

  
lokaal drukwerk

3 Pfennig

  
binnenlandse brief

12 Pfennig

  
zwaardere binnenlandse brief 1)

24 Pfennig

  
aangetekende binnenlandse brief

42 Pfennig

  
binnenlandse luchtpostbrief

17 Pfennig

  
aangetekende binnenlandse luchtpostbrief

47 Pfennig

  
binnenlandse kaart

6 Pfennig

  
binnenlands drukwerk

3 Pfennig

  
internationale brief

20 Pfennig
25 Pfennig

 (Hongarije, Slowakije) 2)
(overig)
aangetekende internationale brief

50 Pfennig
55 Pfennig

 (Hongarije, Slowakije) 2)
(overig)
internationale kaart

10 Pfennig
15 Pfennig

 (Hongarije, Slowakije) 2)
(overig)
bijzonderheden 1) > 20 gram
2) zie onder voor de einddatums
► het binnenlandse tarief geldt (met wat modificaties) voor de Vrije Stad Danzig (geannexeerd op 01-09-1939) en Luxemburg (de facto geannexeerd op 06-08-1940). Voor post naar de bezette gebieden in het oosten geldt van het begin af het binnenlandse tarief. Voor het Generaal-Gouvernement bijvoorbeeld vanaf 01-12-1939, voor het Ostland vanaf 19-08-1941, voor de Oekraïne vanaf 09-12-1941.
Vanaf 01-01-1942 geldt het binnenlandse tarief ook voor Italië en Nederland, vanaf 01-04-1942 voor Finland, vanaf 01-06-1942 voor Denemarken, vanaf 01-07-1942 voor Hongarije en Kroatië, vanaf 15-07-1942 voor Roemenië, vanaf 01-09-1942 voor Bulgarije, Noorwegen en Slowakije, vanaf 01-01-1943 voor België.
Bij brieven en briefkaarten geldt voor België (tot 01-01-1943), Denemarken (tot 01-06-1942), Nederland (tot 01-01-1942) en Zwitserland het binnenlands tarief, mits de bestemming niet verder dan 30 km van de grens ligt
► binnenland = Duitsland
► 28-01-1945 is de datum dat de stad Memel in handen van het Rode Leger valt. In oktober 1944 was de burgerbevolking al geëvacueerd. De inventaris en een deel van het personeel van het hoofdpostkantoor van Memel komt na enige omzwervingen in Binz op het eiland Rügen terecht. In februari 1945 wordt daar een groot deel van het archief van het postkantoor vernietigd.
Memel hoort sindsdien weer bij Litouwen
   
Bronnen:

  • Michel Postgebühren-Handbuch Deutschland, Schwaneberger Verlag GmbH, München, 2001
  • Vytautas Doniela, ‘Postal Rates of Lithuania: The Litas Period’, Lithuania Journal 1999-1
  • Vytautas Doniela, ‘Klaipėda in 1923 and 1939’, Lithuania Journal 1999-1
  • Anoniem, ‘Einführung der Reichsmark-Währung im Memelgebiet!’, Illustriertes Briefmarken-Journal, jaargang 1939, blz. 136
  • Alfred Koch, ‘Die deutsche Post im Memelland: Historischer Rückblick auf die Entwicklung des Postwesens 1230-1945: Fortsetzung’, in: Archiv für deutsche Postgeschichte, 1961, 2. Heft
  • Sijtze Reurich, ‘1939: Memel terug naar Duitsland’, Het Baltische Gebied, december 2008. Dit artikel is ook op het internet te vinden